Hoe kan je als manager het teamgevoel verbeteren?

In een team werk je samen. Althans, zo zou het moeten gaan. Dat mensen samen in een team zitten, wil niet zeggen dat er automatisch een ‘teamgevoel’ is. In sommige teams lijkt samenwerken vanzelf te gaan, terwijl dit in andere teams spaak loopt. Wat kun je doen als het ‘wij gevoel’ mist in je team? Met onze concrete tips kun je op korte termijn al iets veranderen.

Teamgevoel wordt makkelijk verward met een groep mensen die respectvol met elkaar omgaat. Een veilige, respectvolle omgeving is inderdaad belangrijk. Toch gaat het teamgevoel ofwel het wij-gevoel nog een stukje verder. Het teamgevoel betekent dat iedereen in het team hetzelfde doel heeft én bereid is om elkaar te helpen. Dat je teamleden ‘prima’ met elkaar omgaan, betekent dus nog niet dat er een teamgevoel heerst. Hoe creëer je dan dat échte teamgevoel? Hieronder geven we een aantal tips.

Naar elkaar luisteren klinkt een beetje als een open deur. Toch begint het verbeteren van het teamgevoel hier wel mee. Om deze reden is luisteren essentieel voor het teamgevoel:

• Beter luisteren is minder oordelen over elkaar.
• Teamleden die naar elkaar luisteren, weten beter wat er speelt bij hun collega’s.
• Er ontstaan minder makkelijk ‘eilandjes’ in een werksfeer waarin naar elkaar geluisterd wordt.

Echt luisteren naar elkaar is een hele kunst. Het is namelijk niet alleen het luisteren zelf, maar ook de houding die teamleden aannemen. Je laat merken dat je naar iemand luistert door bijvoorbeeld:

• De ander aan te kijken;
• Rechtop te zitten;
• Een open houding aan te nemen;
• Samenvatten en doorvragen.

Observeer eens of jouw teamleden naar elkaar luisteren. Als dit te wensen overlaat, is hieraan werken de eerste stap naar het teamgevoel!

Veranderingen doorvoeren kun je niet alleen. In de eerste plaats is het niet bevorderlijk voor het ‘wij’ gevoel in je team. Betrek je collega’s daarom altijd bij veranderingen die je door wilt voeren. Klinkt logisch, maar in de praktijk gebeurt dit lang niet altijd. Dat levert deze problemen op:

• Je kunt niets veranderen in je team omdat je er alleen voor staat;
• Jouw veranderingen worden (langzaam) doorgevoerd, maar de samenwerking in je team gaat achteruit.

Door je team te betrekken bij je ideeën, creëer je meer duidelijkheid. En laat juist die duidelijkheid essentieel zijn voor het teamgevoel. Je team en jij kunnen op die manier samen naar hetzelfde doel werken. Veranderingen in je team kun je vrijwel onmogelijk in je eentje bewerkstelligen: je team heeft jou nodig en andersom.

Samenwerken is niet alleen het werken in dezelfde ruimte, het is juist ook het creëren van eigen ruimte. In zogeheten kantoortuinen is dit soms lastig. Toch is het voor het teamgevoel juist belangrijk om hier aandacht aan te besteden. Hierdoor versterkt privacy het teamgevoel:

• Teamleden kunnen rustig met elkaar brainstormen;
• Je collega’s kunnen ongestoord een lastig telefoongesprek voeren;
• Collega’s worden minder snel door elkaar afgeleid;
• Wanneer er genoeg privacy is ontstaan er minder snel ergernissen.

Een teamgevoel creëer je dus ook door een balans tussen werken in dezelfde ruimte en privacy. Je zult hierin signaleren dat de ene collega hier meer behoefte aan heeft dan de andere collega.

Verbinding en zelfs vriendschappen op de werkvloer doen het teamgevoel goed. Één van de redenen daarvan is dat je teamleden zich meer gehoord en gezien voelen als er verbinding is. Deze verbinding creëer je niet alleen op de werkvloer zelf, maar juist ook daarbuiten. Dat kan gaan om een teambuilding training, maar ook om activiteiten die niet direct met werk te maken hebben. Denk bijvoorbeeld aan:

• Een borrel of etentje;
• Een sportieve of creatieve activiteit die niets met werk te maken heeft, zoals een kookworkshop of een survivaldag.

Die vrijdagmiddagborrel levert dus meer op dan alleen een drankje!

Videogesprekken hebben een belangrijk voordeel ten opzichte van telefoongesprekken. Je pikt namelijk elkaars non-verbale signalen op, net zoals wanneer je elkaar in het echt ziet. In een videogesprek zullen je teamleden zich daardoor makkelijk betrokken voelen bij elkaar. Hiermee willen we niet zeggen dat telefoongesprekken uitgebannen hoeven worden. Wel is het slim om – zeker tijdens één op één gesprekken – videobellen te stimuleren. Zeker wanneer er veel op afstand wordt gewerkt.

Focussen op het resultaat van je team, linkt niet iedereen direct aan het teamgevoel. Toch is dit juist wél heel belangrijk. Door met je team te bespreken hoe iedereen taken uitvoert en samenwerkt, versterk je het teamgevoel. Je legt er op deze manier namelijk de nadruk op dat je allemaal naar hetzelfde doel toe werkt. En juist dat gemeenschappelijke doel is belangrijk voor het teamgevoel!

In elk team werken verschillende types. Waar jouw ene collega graag het hoogste woord voert, zal de ander meer observeren. Om het teamgevoel te verbeteren is het essentieel om de balans tussen deze types te bewaren. Dat kun je bijvoorbeeld zo aanpakken:

• Vraag actief input van introverte collega’s: vaak hebben ze sterke ideeën;
• Vraag teamleden die graag aan het woord zijn wat vaker om hun verhaal samen te vatten.

Belangrijk is dat je zowel bij de meer introverte als extraverte collega’s laat merken dat je hun mening op prijs stelt. Dit versterkt het ‘wij’ gevoel, omdat iedereen zich gehoord voelt én naar anderen luistert.

Tot slot is geen team hetzelfde. Het teamgevoel verbeteren begint daarom altijd met het observeren van:

• Onderling vertrouwen;
• Eilandjesgedrag (collega’s of afdelingen die ieder voor zich hun werk doen);
• Nieuw project: kennen collega’s elkaar?;
• Hebben teamleden genoeg ruimte om geconcentreerd te werken?;
• Komen introverte collega’s ook aan het woord?;
• Voelen collega’s zich veilig bij het geven en ontvangen van feedback?

Op deze manier kun je kijken wat jouw basis wordt om het teamgevoel te verbeteren!